Werkpostfiche als communicatiemiddel

Uitzendkrachten moeten net als alle werknemers worden beschermd tegen de blootstelling aan gevaren en risico’s op de werkplek. Om dit te garanderen moet de werkgever (gebruiker) een risicoanalyse uitvoeren van alle werkposten en functies op de werkplek.

Deze risicoanalyse van de werkpost door de gebruiker is de opstap naar de werkpostfiche.

Wat is een risicoanalyse?

Elke werkgever moet voor elke werkpost/functie in zijn bedrijf onderzoeken aan welke gevaren en risico's de werknemers op de werkplek worden blootgesteld. Op basis hiervan neemt de werkgever de nodige preventiemaatregelen zodat zijn werknemers veilig kunnen werken (Codex, art. I.2-5 t.e.m. I.2-7).

De werkgever laat zich bij die risicoanalyse bijstaan door zijn preventieadviseurs (Codex art. II.1-4). Enkel preventieadviseurs niveau 1 en 2 mogen deze adviestaak uitvoeren (Codex art. II.1-8 en II.1-9). Bedrijven zonder een interne preventieadviseur niveau 1 of 2 moeten voor de risicoanalyse altijd beroep doen op hun externe dienst PBW (Codex art. II.1-10§2).

Een werkgever moet voor alle niveaus van het bedrijf een risicoanalyse uitvoeren: op niveau van de organisatie in zijn geheel, op het niveau van werkposten en functies en op niveau van het individu (Codex art. I.2-6).

Elke werkgever moet regelmatig nagaan of de eerder uitgevoerde risicoanalyses en genomen maatregelen nog voldoende zijn en bijsturen waar dat nodig blijkt. Bijvoorbeeld wanneer een werkpost/functie wijzigt, of na een arbeidsongeval.
De risicoanalyse en de maatregelen die er uit voortvloeien zijn zeer belangrijke elementen bij het zogenaamde ‘dynamisch risicobeheersingsysteem’ (DRBS), dat de kern vormt van het welzijnsbeleid van elke werkgever (Codex art. I.2-2 t.e.m. I.2-5).

Belangrijk:
De werkgever moet deze oefening regelmatig herhalen voor al zijn werkposten, dus zeker niet enkel voor de werkposten waar een uitzendkracht wordt ingezet!
Wanneer de gebruiker een uitzendkracht op een werkpost wil inzetten, dan is de risicoanalyse de opstap naar de werkpostfiche.

Naar boven

De risicoanalyse als opstap naar de werkpostfiche

De werkpostfiche is het resultaat van een risicoanalyse van de werkpost/functie uitgevoerd door de gebruiker. De gebruiker is immers verantwoordelijk voor de veiligheid en het welzijn van de uitzendkracht

Risicoanalyse schema

Stap 1: Omschrijving van de werkpost

Om te beginnen definieert de gebruiker de werkpost of functie en de taken waarvoor hij een uitzendkracht nodig heeft.
De werkpost krijgt een intern nummer. Dit intern nummer is een letterwoord, een cijferreeks of een combinatie van beide dat refereert naar de werkpost en wordt gekozen door de gebruiker.
Meestal wordt de uitzendkracht ingezet op een al bestaande werkpost binnen dat bedrijf.

Stap 2: Inventaris en risicoanalyse

De gebruiker maakt een inventaris van alle mogelijke gevaren en het bepalen van de risico’s eigen aan de werkpost.  Bijvoorbeeld: veiligheidsrisico’s (snijwonden, knellen, vallen,…), gezondheidsrisico’s (veiligheidsfunctie, blootstelling aan lawaai, manueel hanteren van lasten, ploegenarbeid,…), hygiënische risico’s,…. De vastgestelde risico’s worden gerangschikt volgens prioriteit. 

De preventieadviseurs (intern/extern) van de gebruiker hebben hierbij een belangrijke adviserende rol.

Stap 3: Bepalen van maatregelen

Door het nemen van maatregelen worden de risico’s voorkomen of beperkt. Hierbij houdt men rekening met de preventiehiërarchie:

  • 1. het  voorkomen van de risico’s aan de bron;
  • 2. de vervanging van wat gevaarlijk is door wat niet of minder gevaarlijk is;
  • 3. het voorzien van collectieve beschermingsmiddelen (omheining, leuningen, collectieve afzuiging,…);
  • 4. het voorzien van persoonlijke beschermingsmiddelen (veiligheidsschoenen, helm, valbescherming,…).

De restrisico’s die er daarna nog steeds zijn kunnen ook worden aangepakt met instructies bij het onthaal, opleidingen en opvolging, handleidingen en gezondheidstoezicht.

Stap 4: Bescherming van de gezondheid

De gezondheid van de uitzendkrachten moet op dezelfde manier beschermd worden als bij de andere (vaste) werknemers van de gebruiker.  Vooraleer tot een gezondheidstoezicht te beslissen, gaat de gebruiker na of rekening is gehouden met alle risico’s en dat alle andere mogelijke preventiemaatregelen toegepast zijn.  Samen met o.a. de arbeidsarts identificeert de gebruiker de nog resterende gezondheidsrisico’s. Het Comité PBW wordt om advies gevraagd.

Stap 5: Opmaak van de werkpostfiche

Dit is de laatste fase. Bij werkgevers die zich aan de welzijnswetgeving houden, zal dit meestal de enige stap zijn die er extra bijkomt als men een uitzendkracht op een bepaalde werkpost wil inzetten. Voor alle werkposten van zijn vaste werknemers moet hij immers al een risicoanalyse hebben uitgevoerd.

De werkpostfiche is verplicht in geval er nog gezondheidsrisico’s aanwezig zijn op de werkpost en dus een voorafgaand gezondheidstoezicht nodig is.  De interne/externe dienst PBW, de arbeidsarts en het Comité PBW adviseren de gebruiker bij de opstelling van de werkpostfiche.

Naar boven

Methodieken en hulpmiddelen risicoanalyse

Er bestaan verschillende methoden en technieken om een risicoanalyse uit te voeren (Kinney, Déparis-Sobane,…). De welzijnswetgeving laat de keuze vrij.

In deze brochure van FOD WASO worden verschillende methodieken kort toegelicht. 

FOD WASO stelt uitgebreide informatie ter beschikking over de SOBANE-strategie  en het gebruik van de Déparismethode voor risicoanalyse.

OiRA – Online interactive Risk Assessment – is een internetplatform waarmee op een eenvoudige en gestandaardiseerde manier en in verschillende Europese talen sectorale risicobeoordelingstools kunnen worden gecreëerd. De eerste OiRA-tool in België werd in 2013 ontwikkeld voor de kappersbranche. Vervolgens werd in 2014 OiRA Hout gelanceerd en in 2015 OiRA Bouw. Intussen zijn er ook Nederlandstalige OIRA-tools voor de horeca, de schoonmaaksector, de bakkers, de tuinaanleg en de podiumkunsten.

De Externe Dienst Preventie en Bescherming op het Werk (EDPBW) van de gebruiker heeft een belangrijke rol bij het tot stand komen van een risicoanalyse. Dit is zeker nodig indien de gebruiker niet beschikt over een interne preventieadviseur niveau 1 of 2.  

Preventie en Interim heeft op deze handige infofiche beknopt samengevat hoe je van een risicoanalyse tot een werkpostfiche komt.

PI biedt een aantal informatieve fiches (PI-F’s) aan over verschillende werkposten en functies die vaak voorkomen in de uitzendsector.  Deze PI-F’s  kunnen de gebruiker helpen bij het opstellen van een onderbouwde werkpostfiche. Ze helpen ook om als de uitzendconsulent(e) een ingevulde werkpostfiche te beoordelen. Je vindt ze in de ‘bibliotheek’ van deze website.

Naar boven